การประเมินฟันเด็ก ก่อนเข้ารับจัดฟันเด็ก

[siritidaphon]

การประเมินฟันเด็ก ก่อนเข้ารับจัดฟันเด็ก

การประเมินฟันเด็กก่อนเข้ารับการจัดฟันเป็นขั้นตอนที่สำคัญที่สุด และควรทำโดยทันตแพทย์จัดฟันเฉพาะทาง (Orthodontist) ครับ โดยทั่วไป สมาคมทันตแพทย์จัดฟันแห่งอเมริกา (American Association of Orthodontists) แนะนำให้เด็กเข้ารับการตรวจประเมินฟันครั้งแรกกับทันตแพทย์จัดฟันเมื่ออายุประมาณ 7 ขวบ แม้ว่าจะยังไม่ถึงเวลาเริ่มจัดฟันจริงก็ตาม

ทำไมต้องประเมินฟันเด็กก่อนจัดฟันอย่างละเอียด?

ตรวจจับปัญหาตั้งแต่เนิ่นๆ: ในช่วงอายุ 7 ขวบ ฟันแท้บางซี่ เช่น ฟันหน้าและฟันกรามซี่แรกเริ่มขึ้นแล้ว ทันตแพทย์จะสามารถมองเห็นปัญหาที่กำลังจะเกิดขึ้นหรือเริ่มต้นขึ้นได้ เช่น ฟันซ้อนเก ฟันยื่น ขากรรไกรผิดปกติ การสบฟันผิดปกติ หรือปัญหาพฤติกรรมบางอย่าง (เช่น การดูดนิ้ว) ที่อาจส่งผลต่อการเรียงตัวของฟัน
วางแผนการรักษาที่เหมาะสม: การประเมินแต่เนิ่นๆ ช่วยให้ทันตแพทย์สามารถวางแผนการรักษาได้ตั้งแต่ช่วงที่ขากรรไกรและฟันของเด็กยังมีการเจริญเติบโตอยู่ ซึ่งอาจช่วยลดความซับซ้อนของการรักษาในอนาคต ลดระยะเวลาการจัดฟันโดยรวม หรือหลีกเลี่ยงการถอนฟันในบางกรณี
แก้ไขปัญหาโครงสร้าง: ในบางกรณี การแก้ไขปัญหาโครงสร้างขากรรไกรที่ผิดปกติแต่เนิ่นๆ ด้วยเครื่องมือแบบถอดได้ หรือเครื่องมือพิเศษอื่นๆ (Phase I Orthodontics) อาจช่วยให้การเจริญเติบโตของขากรรไกรเป็นไปในทิศทางที่ถูกต้อง และสร้างพื้นที่ให้ฟันแท้ขึ้นมาได้อย่างเหมาะสม


ขั้นตอนการประเมินฟันเด็กก่อนจัดฟัน:

การซักประวัติ:

ประวัติทางการแพทย์และทันตกรรม: ทันตแพทย์จะสอบถามเกี่ยวกับสุขภาพทั่วไปของเด็ก ยาที่กำลังรับประทาน ประวัติการแพ้ยา ประวัติการบาดเจ็บในช่องปาก และประวัติการจัดฟันของคนในครอบครัว (เพราะหลายปัญหามีปัจจัยทางพันธุกรรม)
ประวัตินิสัยในช่องปาก: สอบถามว่าเด็กมีพฤติกรรมดูดนิ้ว ดูดจุกนม หายใจทางปาก ใช้ลิ้นดุนฟัน กัดเล็บ หรือปัญหาการกลืนที่ผิดปกติหรือไม่ เพราะสิ่งเหล่านี้ส่งผลต่อการเรียงตัวของฟันและพัฒนาการของขากรรไกรได้


การตรวจประเมินภายในช่องปาก:

ฟัน: ตรวจจำนวนฟัน (ฟันน้ำนมและฟันแท้ที่ขึ้นแล้ว) การเรียงตัวของฟัน มีฟันซ้อนเก ฟันห่าง ฟันยื่น ฟันสบคร่อมหรือไม่ ตรวจหาฟันผุ หรือโรคเหงือก
การสบฟัน (Bite): ประเมินว่าฟันบนและฟันล่างสบกันอย่างไรเมื่อกัดฟัน มีการสบฟันลึก (Deep Bite) ฟันสบเปิด (Open Bite) ฟันสบไขว้ (Crossbite) หรือฟันสบคร่อม (Underbite) หรือไม่
เหงือกและเนื้อเยื่ออ่อน: ตรวจสุขภาพเหงือก เยื่อบุช่องปาก
ลิ้นและริมฝีปาก: ประเมินขนาด ตำแหน่ง และการทำงานของลิ้นและริมฝีปาก
ข้อต่อขากรรไกร (TMJ): ตรวจสอบการทำงานของข้อต่อขากรรไกร มีอาการเจ็บ เสียงดัง หรือการเคลื่อนไหวผิดปกติหรือไม่


การตรวจประเมินภายนอกช่องปากและใบหน้า:

โครงสร้างใบหน้า: ประเมินความสมมาตรของใบหน้า สัดส่วนใบหน้า โครงสร้างกระดูกขากรรไกรบนและล่างว่ามีความสัมพันธ์กันอย่างไร มีคางยื่น คางถอย หรือใบหน้าเบี้ยวหรือไม่
ริมฝีปาก: การปิดริมฝีปากในภาวะปกติ และพฤติกรรมการหายใจ (หายใจทางปากหรือทางจมูก)


การบันทึกข้อมูลและวิเคราะห์ (Diagnostic Records):

ภาพถ่ายรังสี (X-rays):

ภาพถ่ายรังสีพานอรามา (Panoramic X-ray): เพื่อดูฟันทั้งหมด (ทั้งที่ขึ้นแล้วและยังไม่ขึ้น), ฟันคุด, ฟันเกิน, ความผิดปกติของกระดูกขากรรไกร, และสุขภาพของรากฟัน
ภาพถ่ายรังสีด้านข้างศีรษะ (Cephalometric X-ray): ใช้สำหรับวิเคราะห์ความสัมพันธ์ของกระดูกขากรรไกรบน-ล่าง และฟันต่อโครงสร้างกะโหลกศีรษะ ซึ่งเป็นข้อมูลสำคัญในการวางแผนการจัดฟันที่ซับซ้อน โดยเฉพาะการแก้ไขปัญหาขากรรไกร
ภาพถ่าย (Photographs): ทั้งภาพถ่ายใบหน้า (หน้าตรง, ด้านข้าง) และภาพถ่ายในช่องปาก เพื่อบันทึกสภาพฟันและโครงสร้างก่อนการรักษา
การพิมพ์ปาก (Dental Impressions) หรือ สแกนฟัน (Digital Scan): เพื่อสร้างแบบจำลองฟันของเด็ก ซึ่งช่วยให้ทันตแพทย์สามารถวิเคราะห์การสบฟันและวางแผนการเคลื่อนที่ของฟันได้อย่างละเอียด


ผลลัพธ์จากการประเมิน:

หลังจากรวบรวมและวิเคราะห์ข้อมูลทั้งหมดแล้ว ทันตแพทย์จัดฟันจะสรุปผลและแจ้งให้ผู้ปกครองทราบถึง:

ปัญหาที่พบ: ระบุปัญหาที่จำเป็นต้องแก้ไข
ความจำเป็นในการจัดฟัน: แนะนำว่าควรจัดฟันหรือไม่ และเมื่อไหร่
ช่วงเวลาที่เหมาะสมในการเริ่มจัดฟัน: อาจจะแนะนำให้เริ่มจัดฟันทันที (ถ้าจำเป็นต้องแก้ไขปัญหาโครงสร้างที่สำคัญ), รอสังเกตการณ์ไปก่อน (Waiting period), หรือรอจนกว่าฟันแท้จะขึ้นครบ
แผนการรักษา: อธิบายวิธีการจัดฟันที่เหมาะสม (เช่น เครื่องมือแบบถอดได้, ติดแน่น, จัดฟันใส) ระยะเวลาที่คาดว่าจะใช้ และโอกาสที่จะต้องถอนฟันหรือไม่

ค่าใช้จ่าย: แจ้งประมาณการค่าใช้จ่ายในการรักษา
ข้อแนะนำในการดูแลสุขภาพช่องปาก: เพื่อให้ฟันและเหงือกแข็งแรงก่อนและระหว่างการจัดฟัน
การประเมินที่ครอบคลุมนี้จะช่วยให้มั่นใจได้ว่าเด็กจะได้รับการรักษาจัดฟันที่เหมาะสมที่สุด เพื่อรอยยิ้มที่สวยงามและสุขภาพช่องปากที่ดีในระยะยาวครับ