โรคปอด อาการเป็นอย่างไร ป้องกันได้อย่างไรบ้าง?

[siritidaphon]

โรคปอด อาการเป็นอย่างไร ป้องกันได้อย่างไรบ้าง?

ปอดเป็นอวัยวะสำคัญในระบบทางเดินหายใจ ทำหน้าที่แลกเปลี่ยนก๊าซออกซิเจนและคาร์บอนไดออกไซด์ โรคปอดมีหลากหลายชนิด ตั้งแต่การติดเชื้อเฉียบพลันไปจนถึงภาวะเรื้อรังที่ทำลายเนื้อปอดอย่างช้าๆ การเข้าใจอาการและการป้องกันจึงเป็นสิ่งสำคัญมากค่ะ

อาการของโรคปอด
อาการของโรคปอดอาจแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับชนิดและความรุนแรงของโรค แต่มีสัญญาณเตือนหลักๆ ที่ควรสังเกตดังนี้:

อาการทางระบบทางเดินหายใจ (ที่พบบ่อยและสำคัญ)

หายใจลำบาก / หอบเหนื่อย:

ขณะพัก: รู้สึกหายใจติดขัด หายใจไม่อิ่ม หรือหอบเหนื่อยแม้ไม่ได้ทำกิจกรรมใดๆ

ขณะออกแรง: เหนื่อยง่ายกว่าปกติมาก หายใจหอบเหนื่อยรุนแรงแม้ทำกิจกรรมเบาๆ เช่น เดินขึ้นบันไดเพียงไม่กี่ก้าว หรือเดินในระยะทางสั้นๆ

หายใจมีเสียงผิดปกติ: อาจมีเสียงหวีด (Wheezing) คล้ายคนเป็นหอบหืด หรือมีเสียงครืดคราดในปอด

ตื่นมาหอบเหนื่อยตอนกลางคืน: ต้องลุกขึ้นมานั่งหรือใช้หมอนหนุนสูงเพื่อช่วยให้หายใจได้สะดวกขึ้น

ไอเรื้อรัง:

ไอติดต่อกันนานกว่า 2-3 สัปดาห์ โดยไม่มีอาการเจ็บป่วยอื่นๆ ที่ชัดเจน

ไอมีเสมหะมากผิดปกติ หรือเสมหะเปลี่ยนสี (เช่น สีเหลือง สีเขียว)

ไอมีเลือดปน (Hemoptysis): ไม่ว่าจะเป็นแค่จุดเลือดเล็กๆ หรือเลือดสดๆ ปนมากับเสมหะ ถือเป็นสัญญาณอันตรายที่ต้องรีบพบแพทย์ทันที

เจ็บหน้าอก:

เจ็บหน้าอกขณะหายใจเข้าออกลึกๆ

เจ็บแน่นหน้าอก ไม่สบายตัว หรือรู้สึกเหมือนมีอะไรกดทับ

อาการเจ็บมักจะแย่ลงเมื่อไอ จาม หรือเคลื่อนไหวร่างกาย

อาการที่อาจบ่งบอกถึงภาวะขาดออกซิเจน

ริมฝีปาก หรือเล็บมีสีคล้ำ (เขียว/ม่วง): เป็นสัญญาณบ่งบอกว่าร่างกายได้รับออกซิเจนไม่เพียงพอ

รู้สึกสับสน มึนงง หรือซึมลง: สมองอาจขาดออกซิเจน

อ่อนเพลียผิดปกติ / เหนื่อยง่ายตลอดเวลา: แม้จะพักผ่อนเพียงพอ

อาการอื่นๆ ที่อาจเกี่ยวข้อง

ไข้และหนาวสั่น: โดยเฉพาะเมื่อมีการติดเชื้อในปอด เช่น ปอดอักเสบ หรือวัณโรคปอด

น้ำหนักลดลงผิดปกติ โดยไม่ทราบสาเหตุ: อาจเป็นสัญญาณของโรคร้ายแรง เช่น มะเร็งปอด หรือวัณโรคปอด


เบื่ออาหาร:

เสียงแหบ หรือเสียงเปลี่ยนไป: หากมีอาการเรื้อรัง อาจเกี่ยวข้องกับมะเร็งปอดที่ไปกดทับเส้นประสาท

ต่อมน้ำเหลืองโต: โดยเฉพาะบริเวณคอ หรือไหปลาร้า

คำแนะนำ: หากพบอาการเหล่านี้ โดยเฉพาะอาการหายใจลำบาก ไอเรื้อรัง หรือไอมีเลือดปน ควรรีบไปพบแพทย์ทันทีเพื่อการตรวจวินิจฉัยที่ถูกต้องและรับการรักษาอย่างทันท่วงที

การป้องกันโรคปอด
การป้องกันโรคปอดทำได้โดยการหลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงและดูแลสุขภาพปอดให้แข็งแรงอยู่เสมอ:


ไม่สูบบุหรี่ และหลีกเลี่ยงควันบุหรี่มือสอง:

สำคัญที่สุด: การสูบบุหรี่เป็นสาเหตุหลักของโรคปอดหลายชนิด เช่น ถุงลมโป่งพอง มะเร็งปอด หลอดลมอักเสบเรื้อรัง

หลีกเลี่ยงการอยู่ในที่ที่มีควันบุหรี่มือสอง เพราะเป็นอันตรายไม่แพ้การสูบเอง

หลีกเลี่ยงมลภาวะและสารพิษในอากาศ:

ฝุ่นละออง PM2.5: หลีกเลี่ยงการอยู่ในพื้นที่ที่มีค่าฝุ่น PM2.5 สูง หากจำเป็นต้องออกนอกบ้าน ให้สวมหน้ากาก N95

ควันต่างๆ: เช่น ควันจากท่อไอเสียรถยนต์ ควันจากการเผาไหม้ ควันโรงงาน

สารเคมี: เช่น สเปรย์ สารทำความสะอาดบางชนิด ควรใช้ในบริเวณที่มีการระบายอากาศดี และสวมอุปกรณ์ป้องกันหากจำเป็น

อยู่ในที่ที่อากาศถ่ายเทสะดวก


รักษาสุขอนามัยส่วนบุคคล:

ล้างมือบ่อยๆ: ด้วยสบู่และน้ำ หรือเจลแอลกอฮอล์ โดยเฉพาะก่อนรับประทานอาหารและหลังจากสัมผัสสิ่งของสาธารณะ

ไอ จาม อย่างถูกวิธี: ใช้กระดาษทิชชูหรือข้อพับแขนด้านในปิดปากและจมูกทุกครั้ง

หลีกเลี่ยงการสัมผัสใบหน้า: โดยเฉพาะตา จมูก ปาก เพื่อลดการนำเชื้อโรคเข้าสู่ร่างกาย

สวมหน้ากากอนามัย: เมื่ออยู่ในที่แออัด หรือเมื่อมีอาการป่วย


ฉีดวัคซีนป้องกันโรค:

วัคซีนไข้หวัดใหญ่: ฉีดเป็นประจำทุกปี เพื่อลดความเสี่ยงในการเป็นไข้หวัดใหญ่ ซึ่งอาจนำไปสู่ภาวะปอดอักเสบได้

วัคซีนนิวโมคอคคัส (วัคซีนปอดอักเสบ): พิจารณาฉีดในกลุ่มเสี่ยง เช่น ผู้สูงอายุ ผู้ที่มีโรคประจำตัวเรื้อรัง หรือผู้ที่มีภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่อง ตามคำแนะนำของแพทย์

วัคซีนอื่นๆ: เช่น วัคซีนโควิด-19 เพื่อป้องกันการติดเชื้อที่อาจส่งผลต่อปอด


ดูแลสุขภาพร่างกายให้แข็งแรง:

รับประทานอาหารที่มีประโยชน์: เน้นผัก ผลไม้ ธัญพืช และโปรตีนไม่ติดมัน เพื่อเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน

ออกกำลังกายสม่ำเสมอ: การออกกำลังกายแบบคาร์ดิโอ เช่น เดินเร็ว วิ่ง ว่ายน้ำ จะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานของปอดและหัวใจ

พักผ่อนให้เพียงพอ: การนอนหลับที่เพียงพอช่วยให้ร่างกายฟื้นตัวและเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน

ดื่มน้ำสะอาดให้เพียงพอ: เพื่อช่วยให้เสมหะไม่เหนียวข้นเกินไป และรักษาสมดุลของร่างกาย


ตรวจสุขภาพปอดเป็นประจำ:

โดยเฉพาะผู้ที่มีความเสี่ยงสูง เช่น ผู้สูบบุหรี่ ผู้ที่สัมผัสสารเคมีอันตราย หรือผู้ที่มีประวัติครอบครัวเป็นโรคปอด ควรปรึกษาแพทย์เพื่อพิจารณาการตรวจคัดกรอง เช่น การเอกซเรย์ปอด หรือการตรวจสมรรถภาพปอด

การป้องกันโรคปอดต้องอาศัยวินัยและการดูแลตัวเองอย่างสม่ำเสมอ เพื่อให้ปอดของเราแข็งแรงและทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพไปนานๆ ค่ะ