รู้ทัน stroke คืออะไร? รู้ให้ทัน ป้องกันได้

[abbeygk]

ดูโรคเส้นเลือดสมองจากมุมใกล้ เฉพาะในประเทศไทยถูกจัดเป็นต้นเหตุการตายชั้น 2 รองจากโรคมะเร็ง และก็การทุพพลภาพเป็นชั้น 3 เมื่อเปรียบเทียบจากทั่วโลก น่าสยองและไม่ไกลแบบอย่างที่หลายท่านคิด โรคเส้นเลือดสมองเป็นไปได้ทุกวัย มิได้จำกัดเฉพาะในผู้สูงวัย แม้มองจากสถิติแล้วก็โลกจะเจอคนป่วยโรคเส้นเลือดสมองรายใหม่มากขึ้นถึง 14.5 ล้านคนต่อปี แล้วก็ 1 ใน 4 เป็นคนไข้ที่แก่เริ่มเพียงแต่ 25 ปีแค่นั้น นั่นถือว่าวัยรุ่นวัยแอคคราวฟก็มีการเสี่ยงเป็นโรคเส้นเลือดสมองที่ก่อให้เกิดการเป็นอัมพาตได้เช่นเดียวกัน

โรคเส้นเลือดสมอง หรือ stroke คือ  ?
โรคเส้นโลหิตสมองหมายถึงสภาวะที่สมองขาดเลือดไปเลี้ยงแบบเฉียบพลัน ซึ่งมีเหตุที่เกิดจากความเปลี่ยนไปจากปกติของเส้นเลือดรอบๆสมอง อาจเป็นเพราะเนื่องจากไขมันที่ไปเกาะฝาผนังเส้นเลือดภายในกระทั่งท่อนำเลือดตีบแคบลง โรคทางพันธุกรรม เส้นโลหิตปริแตก หรือฉีกจนขาดจากความดันโลหิตสูง หรือมีลิ่มเลือดที่แข็งชิ้นเล็กๆหลุดไปตามกระแสโลหิตแล้วตันเส้นเลือดในสมอง จวบจนกระทั่งทำให้สมองขาดเลือด แล้วต่อจากนั้นเซลล์สมองจะเริ่มตายภายในระยะเวลาไม่กี่นาทีแล้วก็เบาๆหยุดการทำงานลง พวกนี้ล้วนมีผลโดยตรงต่อระบบประสาท รวมทั้งเป็นต้นเหตุหลักที่กระตุ้นแล้วส่งผลให้มีการเกิดอัมพฤกษ์ อัมพาต ที่บางทีอาจต่อยอดความร้ายแรงไปจนกระทั่งการตายได้

ความเปลี่ยนไปจากปกติของโรคเส้นเลือดสมองแบ่งได้ 2 ประเภทเป็น
1. โรคเส้นเลือดสมองประเภทสมองขาดเลือด (Ischemic Stroke) : กว่าจำนวนร้อยละ 80 ของโรคเส้นเลือดสมองมีเหตุที่เกิดจากการอุดตันของเส้นโลหิต จนถึงทำให้โลหิตไหลเวียนไปเลี้ยงสมองได้ไม่พอ มักกำเนิดร่วมกับสภาวะเส้นโลหิตแดงแข็ง ซึ่งมีเหตุที่เกิดจากไขมันที่ตันอยู่ทั่วฝาผนังของเส้นโลหิตกระทั่งทำให้เส้นโลหิตตีบแข็ง โดยยิ่งไปกว่านั้นเส้นโลหิตแดงใหญ่รอบๆข้างๆคอทั้งคู่ ซึ่งมีบทบาทส่งเลือดไปเลี้ยงสมองด้านหน้า การตรวจเส้นเลือดแดงใหญ่ที่รอบๆคอก็เลยช่วยทำให้มีความคิดเห็นว่ามีการตีบ หรือกำเนิดลักษณะการไหลเวียนของโลหิตในเส้นโลหิตแดงใหญ่ที่ธรรมดาไหม รวมทั้งสามารถวัดจำนวนเลือดที่ไปเลี้ยงสมองว่ายังอยู่ในกฏเกณฑ์ธรรมดาหรือเปล่า ดังนี้เพื่อเป็นการช่วยประเมินการเสี่ยงที่บางทีอาจทำให้เกิดโรคเส้นเลือดสมองในอนาคตด้วย

2. โรคเส้นเลือดสมองประเภทเลือดไหลในสมอง (Hemorrhagic Stroke) : โรคเส้นเลือดสมองประเภทนี้ประสบพบเห็นได้โดยประมาณปริมาณร้อยละ 20 ของกรุ๊ปคนไข้โรคเส้นโลหิตสมอง เป็นภาวการณ์ที่เส้นโลหิตสมองแตกหรือฉีกจนขาด จนถึงเลือดปริมาณนั้นไหลเข้าไปคั่งในเนื้อสมองทำให้เนื้อสมองตาย ซึ่งกำเนิดได้หลายตำแหน่งทั้งยังเลือดไหลในแกนสมอง แล้วก็เลือดไหลนอกแกนสมอง แล้วเคลื่อนมาแทรกแกนสมองอีกครั้ง พบได้บ่อยในคนไข้ที่มีโรคความดันเลือดสูงเรื้อรัง โรคเส้นเลือดแดงใหญ่โป่งพอง รวมทั้งคนที่มีฝาผนังเส้นโลหิตแตกต่างจากปกติตั้งแต่เกิด

แนวทางพิจารณาอาการด้วยแนวทาง BEFAST สัญญาณเตือนของโรคเส้นเลือดสมองได้ดังต่อไปนี้
B - Balance มีปัญหากับสมดุลแล้วก็การเลี้ยงตัว
คนป่วยจะทรงตัวไม่ปกติ ร่างกายเคลื่อนไม่ผสานกันจนกระทั่งไม่อาจจะทรงตัวได้ ตาลายหัวบ่อยครั้ง ลุกยืนได้ยาก ร่วมกับอาการเดินเซ

E - Eye สายตารวมทั้งการมองเห็นที่ห่วยลง
ลานสายตาไม่ดีเหมือนปกติ มีมุมมองการมองมองเห็นแคบลงกว่าที่เคย ตามัวมัว หรือไม่เห็นอย่างกระทันหัน บางทีอาจเกิดขึ้นกับดวงตาฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง หรือเกิดขึ้นพร้อมทั้งยัง 2 ข้างได้

F - Face หน้าเบี้ยว ปากเบี้ยว
เกิดภาวะหน้าเบี้ยว กล้ามบริเวณใบหน้าขยับได้เพียงแค่ครึ่งส่วน ปากเบี้ยว มุมปากตก ดูได้จากบริเวณใบหน้าส่วนซ้ายและก็ด้านขวาปฏิบัติงานไม่เกี่ยวข้องกัน หรืออาจมีน้ำลายหกมุมปากเนื่องมาจากริมฝีปากไม่สามารถที่จะปิดให้สนิทได้ ซึ่งยอดเยี่ยมในสัญญาณเตือนของลักษณะของโรคเส้นโลหิต หรืออาการสโตรกที่มักมองเห็นได้ง่ายและก็แจ่มกระจ่างที่สุด

A - Arm แขนขาที่เมื่อยล้า
อีกหนึ่งลักษณะของโรคเส้นเลือดสมองที่มองเห็นได้ง่ายอีกหนึ่งอย่างหมายถึงอาการแขนขาอ่อนล้าที่ฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง หรือมีลักษณะอาการชา หมดแรงอย่างฉับพลัน ถือของแล้วตกหลุดมือเหมือนกล้ามอ่อนล้า

S – Speech กล่าวไม่ชัดเจน ขัดข้อง ขยับปากได้ยาก
คนที่มีลักษณะอาการโรคเส้นเลือดสมอง ในบางครั้งอาจมีปัญหาที่เกิดขึ้นเกี่ยวกับทางการพูด ชอบบอกขัดข้อง ไม่เป็นคำ กล่าวไม่ชัดเจน เมื่อขยับปากแล้วไม่สามารถที่จะบังคับริมฝีปากให้ขยับได้ดังที่เคย จนถึงไม่สามารถที่จะบอกสื่อความให้อีกข้างรู้เรื่องได้ แล้วก็อาจมีอาการลิ้นแข็งร่วมด้วย

T - Time มีลักษณะอย่างกระทันหัน
จากอาการทั้งสิ้นที่ได้กล่าวมานี้บางทีอาจเกิดขึ้นอย่างทันทีทันควัน หรือบ่งบอกถึงได้กระจ่างในตอนที่พึ่งตื่น แล้วหายไปด้านใน 1 วัน (จากอาการเส้นโลหิตตีบชั่วครั้งคราว) แม้กระนั้นก็นับเป็นอาการผิดปกติที่จะต้องรีบไปพบหมอในทันทีเหมือนกัน

เมื่อเจอสัญญาณเตือนพวกนี้ควรจะรีบเดินทางเข้าหาหมอเพื่อหามูลเหตุโดยเร็ว เนื่องจากทุกนาทีที่ผ่านไปข้างหลังพิจารณาเจออาการล้วนมีค่า พัฒนาการทางด้านการแพทย์ศึกษาค้นพบว่าถ้าคนป่วยได้รับการดูแลรักษาทันการในเวลา 4 ชั่วโมง 30 นาที โดยรับการฉีดยาละลายลิ่มเลือดผ่านทางเส้นเลือดดำก่อนที่จะเนื้อสมองจะเบาๆตายแล้วก็หยุดการทำงาน โน่นหมายคือจังหวะที่คนป่วยจะไกลห่างจากความพิกลพิการแล้วก็เสียชีวิตได้มากขึ้น

กรรมวิธีการคุ้มครองปกป้องโรคเส้นเลือดสมอง
- ปรับไลฟ์สไตล์ : การคุ้มครองที่เหมาะสมที่สุดเป็นการควบคุมสิ่งที่ก่อให้เกิดความเสี่ยงด้วยตัวเอง โดยการกินอาหารให้พอดิบพอดีตามหลักโภชนาการ หลีกเลี่ยงของกินที่มีไขมันสูง เค็มจัด หวานจ๋อย เพื่อลดการเสี่ยงสำหรับในการก่อโรคความดันเลือดสูง บริหารร่างกายอย่างสม่ำเสมอ ควบคุมน้ำหนักให้เข้าขั้นมาตรฐานด้านที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพ และก็เลี่ยงเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ เพราะว่าโรคหลอดลอดสมองตีบได้โอกาสกำเนิดลดน้อยลงถ้าหากควบคุมสิ่งที่ก่อให้เกิดความเสี่ยงพวกนี้ได้
- ตรวจร่างกายรายปี : แม้อยู่ในวัยหนุ่มวัยสาวที่สุขภาพเกี่ยวกับร่างกายยังฟิต การเช็กอัปร่างกายโดยรวมปีละครั้งจะช่วยใส่ความเสี่ยงที่อาจทำให้กำเนิดเส้นเลือดตีบ ตัน หรือแตก รวมทั้งค่าระดับน้ำตาล ไขมันภายในร่างกาย เพื่อสุขภาพแบบองค์รวมได้ แม้กระนั้นถ้ามีโรคประจำตัวอื่นๆอยู่ก่อนแล้ว อย่างภาวะความดันโลหิตสูง หรือโรคหัวใจ จำเป็นต้องประพฤติตามข้อเสนอแนะของหมออย่างเคร่งครัด กินยาให้ครบถ้วนสมบูรณ์ รวมทั้งเจอหมอตรงเวลานัดหมายเสมอ

โปรแกรมตรวจร่างกาย คัดเลือกกรองการเสี่ยงโรคเส้นเลือดสมอง เพื่อสุขภาพร่างกายที่แข็งแรงอย่างยั่งยืน
ที่ศูนย์หัวใจรวมทั้งเส้นเลือดโรงหมอหลุดพ้น พร้อมดูแลคุณด้วยโปรแกรมคัดเลือกกรองการเสี่ยงโรคเส้นเลือดสมอง Standard Stroke Screening ตรวจสุขภาพอย่างถี่ถ้วนโดยหมอเฉพาะทางด้านระบบประสาท ด้วยเครื่องอัลยี่ห้อซาวน์ Carotid Doppler ตรวจการไหลเวียนข้างในเส้นเลือดแดงที่คอด้วยคลื่นความถี่สูง เพื่อหาจุดที่อาจมีการยึดของไขมัน หินปูน หรือลิ่มเลือด มองหาแนวทางการไหลของเลือดแล้วก็เส้นโลหิตที่บางทีอาจตีบแคบลง พร้อมด้วยรายการเช็กอัปกว่า 11 รายการ ในราคาพิเศษ 3,990 บาท พอใจเนื้อหาคลิกตรงนี้




โรคเส้นโลหิตสมองเปรียบได้เสมือนดั่งระเบิดเวลาที่มักส่งสัญญาณเพียงแต่เบาๆให้รู้เหตุการณ์ล่วงหน้าไม่นาน การรู้ทันอาการพื้นฐานและก็เข้ารับการดูแลและรักษาอย่างทันเวลา เป็นการเพิ่มช่องทางรอดให้คนเจ็บกลับมาดำเนินชีวิตได้ใกล้เคียงกับธรรมดา ไม่ต้องเป็นอัมพาตแล้วก็ลดจังหวะเสียชีวิตได้ เพราะว่าโรคไม่เลือกอายุแล้วก็ตอนวัย เสนอแนะให้เข้ารับการตรวจร่างกายเพื่อความมั่นใจ ดาวน์โหลด ViMUT Application เพื่อนัดหมายหมอ หรือบริการขอคำแนะนำหมอผ่านวิถีทางออนไลน์ได้ในทันที

ไต่ถามข้อมูลอื่นๆเหมาะ
ศูนย์สมองและก็ระบบประสาท ชั้น 6 โรงหมอหลุดพ้น
เวลา 08.00-20.00 น. หรือโทร 0-2079-0068